II. Kılıç Arslan, Türkiye Selçuklu Devleti'nin en önemli hükümdarlarından biridir. Yaklaşık 37 yıl süren saltanatı (1155-1192), devletin siyasi, askeri ve ekonomik olarak altın çağını yaşadığı bir dönem olmuştur.
İç Siyasi İstikrar: II. Kılıç Arslan, tahta geçtikten sonra ilk iş olarak devlet içindeki otoriteyi sağlamaya çalışmıştır. Kardeşleri Şahinşah ve Devlet ile mücadele ederek, merkezi otoriteyi güçlendirmiştir. Bu süreçte Danişmendli Beyliği ile de mücadele etmiş ve beyliğin topraklarını ele geçirerek Anadolu'da siyasi birliği sağlamaya yönelik önemli bir adım atmıştır.
Bizans İlişkileri: Başlangıçta Bizans İmparatorluğu ile iyi ilişkiler kuran II. Kılıç Arslan, I. Manuel Komnenos'un politikalarına karşı zamanla bağımsız bir duruş sergilemeye başlamıştır. Bu durum, iki devlet arasında gerginliğe yol açmış ve sonuç olarak 1176'da Miryokefalon Savaşı ile sonuçlanmıştır.
Miryokefalon Savaşı (1176): II. Kılıç Arslan'ın en büyük askeri başarısı olarak kabul edilen Miryokefalon Savaşı, Türkiye Selçuklu Devleti için bir dönüm noktası olmuştur. Bu savaşta Bizans ordusunu ağır bir yenilgiye uğratan Kılıç Arslan, Anadolu'nun Türk yurdu olduğunu kesin olarak tescillemiştir. Bu zafer, Selçuklu Devleti'nin itibarını artırmış ve Anadolu'daki Türk hakimiyetini pekiştirmiştir.
Devleti Oğulları Arasında Paylaşımı: II. Kılıç Arslan, yaşlılık döneminde devlet yönetimini oğulları arasında paylaştırmıştır. Bu durum, ilerleyen yıllarda taht kavgalarına ve devletin zayıflamasına yol açmıştır. Devletin paylaşılması, Türkiye Selçuklu Devleti'nin geleceği açısından olumsuz bir gelişme olmuştur. Bu uygulama, daha sonraki dönemlerde de sıkça görülen bir problem olmuştur.
Ekonomik ve Kültürel Gelişmeler: II. Kılıç Arslan döneminde, Anadolu'da bayındırlık faaliyetlerine büyük önem verilmiştir. Kervansaraylar, medreseler ve camiler inşa edilmiş, ticaret yolları güvenli hale getirilmiştir. Bu sayede, ekonomi canlanmış ve kültürel hayat gelişmiştir. Anadolu, bir ticaret merkezi haline gelmiş ve farklı kültürlerden insanların buluşma noktası olmuştur.
II. Kılıç Arslan, 1192 yılında ölmüştür. Ölümünden sonra, devlet oğulları arasında paylaşılmış ve bu durum iç karışıklıklara yol açmıştır. Taht kavgaları, devletin zayıflamasına ve dış güçlerin müdahalesine zemin hazırlamıştır.
II. Kılıç Arslan, Türkiye Selçuklu Devleti'nin en önemli hükümdarlarından biri olarak kabul edilir. Miryokefalon Savaşı'ndaki zaferi ile Anadolu'nun Türk yurdu olmasını kesinleştirmiş, devletin siyasi, askeri ve ekonomik olarak güçlenmesini sağlamıştır. Ancak, devlet yönetimini oğulları arasında paylaştırması, ilerleyen yıllarda taht kavgalarına ve devletin zayıflamasına neden olmuştur. Buna rağmen, II. Kılıç Arslan, Türk tarihinde önemli bir yere sahiptir.